Μαρία Προκοπίδου: Λίγες σκέψεις για την εκπαίδευση στην Ελλάδα

Η εκπαίδευση στην Ελλάδα μέσα σε όλα τα προβλήματά της έχει γίνει ένα μεγάλο πάρε – δώσε, ένα πρόβλημα που έχουμε ξεχάσει.

Ας γίνουμε πιο συγκεκριμένοι. Με χαρά ακούσαμε τις χιλιάδες προσλήψεις συναδέλφων μας στην Ειδική Εκπαίδευση, καθώς πολλοί νέοι άνθρωποι βγήκαν έστω και για λίγους μήνες από την ανεργία και τις δυσκολίες που αντιμετωπίζει η δική μας γενιά εκπαιδευτικών. Εδώ όμως έγκειται και το μεγαλύτερο ψέμα. Θεωρητικά οι νομοθεσίες της Ελλάδας περιέχουν προβλέψεις και τρόπους βελτίωσης της Ειδικής Αγωγής δίνοντας τη δυνατότητα συνεκπαίδευσης μαθητών με ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες και αναπηρίες με τους μαθητές στο γενικό σχολείο, έτσι πολλοί εκπαιδευτικοί γενικής αγωγής  έχουν τη δυνατότητα να εργαστούν σε δομές ειδικής εκπαίδευσης. Η κατάσταση αυτή δεν θα ήταν κακή, αν για άλλη μια φορά δεν αντιμετωπίζαμε το θέμα της ειδικής αγωγής ως ένα μεγάλο παζάρι.

Εκτός από τους εκπαιδευτικούς που ολοκληρώνουν τις σπουδές στα τμήματα των Πανεπιστημίων Ειδικής Αγωγής, οι οποίοι επέλεξαν εξ΄ αρχής να προσφέρουν τις υπηρεσίες τους σε αυτόν τον τομέα της εκπαίδευσης, οι υπόλοιποι εκπαιδευτικοί, χωρίς να τσουβαλιάζουμε ασφαλώς, κατέφυγαν σε αυτόν τον κλάδο για λόγους επαγγελματικής αποκατάστασης. Αυτό δεν θα ήταν κακό εάν το προσωπικό αυτό λάμβανε ουσιαστική επιμόρφωση με πρακτικές εφαρμογές και δεν αντιμετώπιζε την ειδική αγωγή και τη συμπερίληψη επιφανειακά.  Το θέμα της συμπερίληψης, της ειδικής αγωγής και της διαφοροποιημένης διδασκαλίας πρέπει να αντιμετωπίζεται με επιστημονική ευσυνειδησία και εξειδίκευση, κάτι που δυστυχώς σε μεγάλο βαθμό δεν συμβαίνει σήμερα στην Ελλάδα. Εκπαιδευτικοί με αμφιβόλου ποιότητας επιμορφώσεις ή και χωρίς καθόλου επιμόρφωση αναλαμβάνουν την ένταξη και τη συμπερίληψη των παιδιών με ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες και αναπηρία, αλλά και μαθησιακές δυσκολίες αντιμετωπίζοντας την κατάσταση αυτή ως έναν τρόπο να αποκτήσουν μόρια και προϋπηρεσία. Θα πουν κάποιοι και εσύ δεν εξαιρείσαι εφόσον το δεύτερο μεταπτυχιακό σου πρόγραμμα αφορά την ειδική αγωγή.

Ναι, το  κράτος μας αναγκάζει να καταφύγουμε πλέον σε αυτόν τον κλάδο, ελπίζοντας να πραγματοποιήσουμε το «πολυπόθητο όνειρο» να προσληφθούμε αναπληρωτές…

Υπάρχει, ένα τεράστιο «Αλλά»… Έξω από την εκπαίδευση βρίσκονται εκπαιδευτικοί επιστήμονες που δεν κατέφυγαν σε εικονικές και ολιγόμηνες επιμορφώσεις μόνο και μόνο για να προσληφθούν. Υπάρχουν εκπαιδευτικοί που προτίμησαν να επιμορφωθούν στον εκσυγχρονισμό και βελτίωση και της γενικής αγωγής και όσον αφορά την ειδική αγωγή επέλεξαν νόμιμους τρόπους περνώντας από διαδικασίες πρακτικής, παραγωγής επιστημονικού έργου και αξιολόγησης. Σε καμία περίπτωση δεν έχουμε σκοπό να προσβάλουμε συναδέλφους, άλλωστε το πιο σημαντικό για την ποιότητα και την αποτελεσματικότητα του εκπαιδευτικού είναι η αγάπη του και το μεράκι του για τη δουλειά του και τις ψυχούλες των παιδιών, άσχετα με τον αριθμό των πτυχίων που κατέχει.

Εδώ, όμως, δεν μπορούμε να κοροϊδεύουμε ούτε τους γονείς ούτε τους εαυτούς μας. Η ελληνική εκπαιδευτική πολιτική εκμεταλλευόμενη την ανάγκη για εργασία αλλά και την ευαισθησία, την αγάπη και την αγωνία των γονέων που τα παιδιά τους χρειάζονται τις υπηρεσίες της ειδικής διαπαιδαγώγησης δημιούργησε τα τελευταία χρόνια ένα πελατειακό σύστημα στην ειδική αγωγή, υποτιμώντας το πτυχίο των κύριων κατόχων του τίτλου του ειδικού παιδαγωγού.

Οι γονείς είναι αντιμέτωποι με ένα ψέμα. Η ικανοποίηση των αιτημάτων της παράλληλης στήριξης είναι μεν μία πραγματικότητα στην οποία όμως θα προσφέρουν τις υπηρεσίες τους εκπαιδευτικοί που τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης ρωτούν τι είναι η παράλληλη στήριξη, καθώς δεν γνωρίζουν τι ακριβώς δουλειά θα αναλάβουν, αν και θεωρητικά έχουν επιμορφωθεί.  

Στις χώρες του εξωτερικού η συμπερίληψη και η ενιαία εκπαίδευση έχουν ένα τελείως διαφορετικό πνεύμα, για αυτό και στην Ελλάδα η μορφή της παράλληλης στήριξης δεν προσιδιάζει σε κανένα από τα επιστημονικά μοντέλα της συνεκπαίδευσης που προκύπτουν από την έρευνα, ας πούμε, είναι ελληνική πατέντα (Μαυροπαλιάς, 2013).

Όλο αυτό το σύστημα δημιουργεί για άλλη μια φορά τη νοοτροπία του ωχαδερφισμού και των πελατειακών σχέσεων. Δεν σημαίνει ότι ο μεγάλος όγκος εκπαιδευτικών που έχει προσληφθεί δεν θα προσφέρει και μακάρι οι συνάδελφοί μας να εργάζονται και να πιάσει τόπο η ταλαιπωρία τους. Όμως, μέσα σε αυτό το σύστημα δημιουργείται μια νοοτροπίας αδιαφορίας και αντιμετώπισης της ειδικής αγωγής ως μίας επιφανειακής επαγγελματικής λύσης.

Τα παιδιά, όμως , έχουν ανάγκη από κοινωνικοποίηση, πραγματική ένταξη και πολλές φορές πρώιμη παρέμβαση. Η ενιαία εκπαίδευση δεν είναι πραγματικότητα όταν η ειδική αγωγή  εμπίπτει στο κομμάτι του επαγγελματισμού (Λιασίδου, 2012). Μέσα σε αυτό το πλαίσιο το μόνο που καταφέρνουμε είναι να κοροϊδεύουμε τους γονείς που πιστεύουν ότι τα παιδιά τους λαμβάνουν υπηρεσίες και ότι το κράτος ανταποκρίνεται στα αιτήματά τους.

Σε μια προεκλογική περίοδο  τόσες χιλιάδες προσωρινές μόνο προσλήψεις στον ευαίσθητο τομέα της ειδικής αγωγής, χωρίς κανέναν έλεγχο των επιμορφώσεων, εκτός από όσους παραμένουμε ακούραστοι στο διάβασμα και μας περνάει το κράτος από κάθε δυνατή δοκιμασία πρακτικής, αξιολόγησης και γραφειοκρατίας.

Λοιπόν, ας μην ξεχνάμε τα παιδιά δεν είναι μόρια και προϋπηρεσία, τα παιδιά είναι η ζωγραφιά του Παραδείσου, είναι το μέλλον της χώρας, η μόνη ίσως ελπίδα που μας έχει μείνει, ας τους δώσουμε λοιπόν το παράδειγμα της τιμιότητας και της εργατικότητας και κυρίως ας τους δώσουμε την αγάπη μας και την ψυχή μας!!!

Μαρία Προκοπίδου – Εκπαιδευτικός- συγγραφέας

Νεότερη ανάρτηση Παλαιότερη Ανάρτηση