Από τη ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥΠΟΛΗ 24-25 Μα’ί’ου 1924 Στό ΜΠΟΖΕΤΣ - [ ‘Αθυρα ] 11-12 Αυγούστου 1924...

[Συμπληρωμένο με όλο το υλικό που έχει σχέση με εκείνες τις ημέρες και ώρες]
Στέργιος Τακαβάκογλου

Είχαν περάσει 79 ημέρες
από την ημέρα πού ‘’‘εφυγαν ‘’ και
που είδαν για τελευταία φορά τη πατρίδα ,
τή πατρίδα που γεννήθηκαν καί μεγάλωσαν !!

‘Αφησαν εκεί
ότι πολυτιμότερο είχαν,
που ήταν εκτός από το βιός τους

η ‘ιδια η ιστορία τους ,
η ψυχή τους,

τους τάφους των πιο αγαπημένων τους προσώπων που ήταν
γονείς ,συγγενείς και φίλοι !!!

Ξεκινούσαν να βρούν μιά
καινούργια πατρίδα,
μιά πατρίδα που θα ‘’ΑΚΟΥΜΠΟΥΣΑΝ’’
όλα τα βιώματα τής πατρίδας που είχαν αφίσει πίσω τους
και που δεν γνώριζαν τότε , ότι
ΘΑ ΗΤΑΝ ΓΙΑ ΠΑΝΤΑ !!....

ΔΕΥΤΕΡΑ 11 ΑΥΓΟΥΣΤΟΥ 1924 ..

ΞΥΠΝΗΣΑΝ πολύ νωρίς,
ήταν νύκτα ακόμη,
ήθελε πολλές ώρες για να ξημερώσει.
Αυτή η Δευτέρα δεν ήταν όπως οι άλλες .
Σήμερα ή αύριο θα γνώριζαν τον τόπο
όπου έμελλε να κάνουν
τη 2η κατοικία τους,
τη 2η πατρίδα τους.
Μόνο τα παιδιά κοιμήθηκαν ,
οι μεγάλοι έμειναν σχεδόν ξάγρυπνοι.
Η αγωνία για τον άγνωστο τόπο,
που θα κάνουν δεύτερη πατρίδα τους,
τούς κρατούσε ξάγρυπνους..
Σχεδόν μεσάνυχτα ,
άρχισαν να προετοιμάζονται
για το μεγάλο τους ταξίδι
που έμελλε να είναι και το τελευταίο..
Συγκεντρώθηκαν κατά οικογένειες,
έβαλαν τους αρρώστους ,τις έγκυες και τις νεογέννητες με τα μωρά τους πάνω στα κάρα ,
φόρτωσαν τούς ‘’μπόγους’’τους και ΞΕΚΙΝΗΣΑΝ !!!!.
[Τα κάρα ήταν του Ελληνικού Στρατού και της Δημαρχίας τής Θεσσαλονίκης].
ΠΡΟΟΡΙΣΜΟΣ ΤΟΥΣ το ΜΠΟΖΕΤΣ
. Ένας τόπος άγνωστος ,
κάπου στο πουθενά ,
δεν είχαν ακούσει ποτέ στη ζωή τους
αυτό το όνομα ,
όπου χωρίς να το γνωρίζουν,
σ’αυτό το τόπο ,
έμελλε να ζήσουν και να πεθάνουν,
τόσο οι ίδιοι όσο και τα παιδιά τους .
ΑΥΤΟ το ΜΠΟΖΕΤΣ ,
είναι σήμερα
Η ΔΙΚΗ ΜΑΣ ΠΑΤΡΙΔΑ,
είναι το χωριό μας ,
τα ΑΘΥΡΑ,
ο ΔΙΚΟΣ ΜΑΣ ΤΟΠΟΣ ,
ο τόπος που γεννηθήκαμε
εμείς ,
τα παιδιά μας και
τα εγγόνια μας,
απόγονοι εκείνων των ανθρώπων,
που τόν διάλεξαν για καινούργια πατρίδα τους και στη συνέχεια και για δική μας πατρίδα .

Στη διαδρομή δεν ακούγονταν τίποτα , ακούγονταν μόνο μουρμουρητά,
χαμηλές ομιλίες,
και μόνο φωνές και ‘’ τσιρίδες’’
από τα παιδιά,τα οποία
το ΄΄έβλεπαν ΄΄σαν παιχνίδι .

ΠΕΡΠΑΤΟΥΣΑΝ ,ΠΕΡΠΑΤΟΥΣΑΝ,
ΜΕΣΑ ΣΤΗ ΝΥΚΤΑ !!!!
ΕΝΑ ΕΦΙΑΛΤΙΚΟ ΚΟΜΒΟΪ !!!,
που πήγαινε χωρίς να ξέρει πού,
ΔΕΝ ΓΝΩΡΙΖΕ
ΟΥΤΕ ΤΟΝ ΤΟΠΟ ΠΟΥ ΠΗΓΑΙΝΕ ,
ΟΥΤΕ ΓΙΑ ΠΟΙΟ ΛΟΓΟ ΠΗΓΑΙΝΕ !!!.
ΜΟΝΟ ΠΕΡΠΑΤΟΥΣΕ ,ΠΕΡΠΑΤΟΥΣΕ..
Τα πρόσωπα των μεγάλων , ήταν σκυθρωπά ,
δεν πολυμιλούσαν και τα μάτια τους ήταν σχεδόν δακρυσμένα .
Ζούσαν άθελα τους ένα δράμα .
Αφησαν πίσω τους τά σπίτια τους
το βιός τους ΄,
όλη μά όλη τη περιουσία τους !!!
Το τόπο που γεννήθηκαν και μεγάλωσαν,
Τον τόπο πού έζησαν και έθαψαν τά αγαπημένα τους πρόσωπα!!!
Τι τους περιμένει άραγε εδώ που πάνε ‘,
Τι θα βρουν μπροστά τους ;
Πόσο θα κρατήσει το δράμα τους;
Ζούσαν ένα όνειρο ή ήταν πραγματικότητα όλο αυτό;
Όταν άρχισε να μισοφέγγει και μπορούσαν να δούνε όλη τη ''πομπή'',
τότε άρχισαν να συνειδητοποιούν το μέγεθος αυτού του οδοιπορικού προς το άγνωστο.
Μπροστά-μπροστά πήγαιναν
αυτοί που γνώριζαν τους δρόμους και τα μέρη ,
ακολουθούσαν
τα νεαρά αγόρια , κορίτσια και τα μεγάλα παιδιά,
μετά οι άνδρες ,
γυναίκες με μικρότερα παιδιά ,
και οι ηλικιωμένοι .
Ακολουθούσαν τα κάρα με τους αρρώστους
και τις νεογέννητες γυναίκες με τά μωρά τους,
και τελευταίοι
έκλειναν αυτή τη πομπή
οι άντρες που οι γυναίκες τους ήταν πάνω στα κάρα με τα μωρά τους .
Ο Αυγουστιάτικος καυτός ήλιος ,έκανε το οδοιπορικό τους ακόμη πιο δύσκολο.
Σταματούσαν όπου υπήρχε νερό και δένδρα,
για να ξεκουραστούν.νά δροσιστούν
και πάλι συνέχιζαν.
Σχεδόν βράδιαζε όταν έφθασαν έξω από τους Στρατώνες του χωριού ΤΟΨΙΝ
[σήμερα ΓΕΦΥΡΑ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ].
Εδώ αποφάσισαν να διανυκτερεύσουν.
Έβγαλαν νερό από τα πηγάδια
ξεδίψασαν,
πλύθηκαν και
τακτοποιήθηκαν όπως και όσο μπορούσαν
για να περάσουν τη βραδιά τους.
Γεμάτοι περιέργεια ,
έπιασαν κουβέντα με τους στρατιώτες και προσπαθούσαν να μάθουν κάτι σχετικό με το χωριό που ήταν ο προορισμός τους .
Ζητούσαν να μάθουν
αν το ΜΠΟΖΕΤΣ είχε Σχολείο ,
Εκκλησία,
πόσες οικογένειες ζούσαν στο χωριό
και τέτοια σχετικά .

Ξύπνησαν πριν ακόμη ξημερώσει και ξεκίνησαν πάλι.
ΣΗΜΕΡΑ ΗΤΑΝ ΠΙΟ ΣΥΓΚΙΝΗΜΕΝΟΙ
Γιατί
θα ΕΒΛΕΠΑΝ ΤΟΝ ΤΟΠΟ
ΠΟΥ ΘΑ ΓΙΝΟΤΑΝ Η 2η ΠΑΤΡΙΔΑ ΤΟΥΣ.
Ύστερα από λίγη ώρα έφθασαν στο ΒΑΡΔΑΡΗ ποταμό – το σημερινό Αξιό -.
Και εδώ άρχισε το πέρασμα στην απέναντι όχθη.
Ήταν πάρα πολύ δύσκολο το πέρασμα
γιατί δεν υπήρχε γέφυρα ,
ή μάλλον υπήρχε ένα υποτυπώδες γεφύρι που για να περάσουν απέναντι έκαμαν σχεδόν μισή μέρα.
Έφαγαν ,ξεκουράστηκαν λίγο και ξεκίνησαν.
Περνώντας από διάφορα μονοπάτια ,ποταμάκια,
μπάρες [λακκούβες με νερό] καί
μικρο-ελώδεις περιοχές ,

ΕΠΙΤΕΛΟΥΣ ΑΝΤΊΚΡΥΣΑΝ ΤΟ ΜΠΟΖΕΤΣ.

Αυτή η πορεία δεν ήταν και τόσο εύκολη ,
Οσο κιαν σήμερα ακούγεται απλή
τότε δρόμοι δεν υπήρχαν ,
όπως τους ξέρουμε σήμερα ,
ούτε καν χωματόδρομοι.
Υπήρχαν μονοπάτια
που άλλοτε τα κάρα πήγαιναν με άνεση
και άλλοτε με πολύ δυσκολία .
Η πορεία και η διαδρομή τους , ήταν
από έξω και Ανατολικά της ΝΤΑΟΥΤΣΑΣ [σήμερα ΕΛΕΟΥΣΑ Θεσσαλονίκης]
και Ανατολικά των ΚΟΥΦΑΛΙΩΝ .
Περνούσαν δίπλα από έλη ,βαλτώδη εδάφη και τα ποτάμια μόνο από τις ΄΄διαβάσεις ΄΄που υπήρχαν.
Είχε αρχίσει να πέφτει ο ήλιος όταν έφθασαν στο ΜΠΟΖΕΤΣ .
Σταμάτησαν στη πλατεία ,
δίπλα στο Σχολείο και την Εκκλησία .
Τακτοποιήθηκαν όπως-όπως ,
έβγαλαν νερό από τα πηγάδια της Εκκλησίας και του Σχολείου,
ξεδίψασαν ,
πλύθηκαν
και ετοιμαζόταν για το πώς θα περάσουν τη βραδιά τους .
Οι μάνες είχαν και ακόμη μια παραπάνω δουλειά
‘’έπρεπε να βγάλουν –με αλατόνερο-από τα πόδια των παιδιών τους τις βδέλλες που είχαν κολλήσει,
όταν κατά τή διάρκεια τής πορείας ,
τα παιδιά, ξυπόλιτα ,για να δροσίζονται, πατούσαν μέσα στα στάσιμα νερά που ήταν γεματα από βδέλλες ‘’ !!!

Διστακτικοί και περίεργοι ,
κοιτούσαν γύρω-γύρω γιατί καταλάβαιναν –ένοιωθαν –
ότι κάποιοι τους παρακολουθούσαν .
Ηταν οι κάτοικοι του ΜΠΟΖΕΤΣ
που έβλεπαν να καταφθάνουν στο χωριό τους αυτοί οι παράξενοι ξένοι !!
Οι μεγάλοι με διακριτηκότητα από μακρυά και τά μικρότερα παιδιά πλησίαζαν όλο και πιό κοντά…
Αυτό κράτησε για λίγο χρόνο ,
γιατί άρχισαν σιγά-σιγά να έρχονται οι πρόσφυγες από το ΝΕΟΧΩΡΙ [ΚΑΛΛΙΠΟΛΗ] και μερικοί από το ΤΣΕΚΜΕΤΖΕ
που είχαν έρθει
οι μεν πρώτοι την προηγούμενη χρονιά ,
οι δε δεύτεροι πριν λίγες εβδομάδες .
ΑΥΤΟΣ ΗΤΑΝ ΚΑΙ
Ο ΤΕΛΕΥΤΑΙΟΣ ΤΟΥΣ ΔΙΣΤΑΓΜΟΣ .
Βλέποντας γνωστά πρόσωπα
άρχισαν να νοιώθουν
ότι δεν είναι ξένοι σ΄αυτό το τόπο ,
ένιωσαν σαν να ήταν ο τόπος που τους περίμεναν γνωστά και αγαπημένα πρόσωπα τους.

ΤΡΙΤΗ ΒΡΑΔΥ 12 ΑΥΓΟΥΣΤΟΥ
ΚΑΙ
ΜΕ ΤΟ ΞΗΜΕΡΩΜΑ
ΤΗΣ ΤΕΤΑΡΤΗΣ 13 ΑΥΓΟΥΣΤΟΥ 1924

ΑΠΟ ΕΔΩ ΚΑΙ ΠΕΡΑ ,
ΞΕΚΙΝΑΕΙ
Η ΚΟΙΝΗ ΠΡΟΣΠΑΘΕΙΑ ΚΑΙ ΠΟΡΕΙΑ
ΓΗΓΕΝΩΝ ΚΑΙ ΠΡΟΣΦΥΓΩΝ,
ΓΙΑ ΤΗΝ ΚΟΙΝΗ ΤΟΥΣ ΠΙΑ ΠΑΤΡΙΔΑ .
ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑ ΑΥΤΗΣ ΤΗΣ ΚΟΙΝΗΣ ΠΡΟΣΠΑΘΕΙΑΣ
ΕΙΝΑΙ
ΤΑ ΑΘΥΡΑ ΤΟΥ ΣΗΜΕΡΑ.

Ο ΤΟΠΟΣ ΠΟΥ ΓΕΝΝΗΘΗΚΑΜΕ ,
ΜΕΓΑΛΩΣΑΜΕ ΚΑΙ ΖΟΥΜΕ.
Ο ΤΟΠΟΣ ΟΛΩΝ ΜΑΣ .
Η ΓΕΝΕΤΕΙΡΑ ΠΑΤΡΙΔΑ ΜΑΣ .
Ο ΤΟΠΟΣ ΠΟΥ ΑΓΑΠΗΣΑΜΕ
ΚΑΙ ΑΓΑΠΑΜΕ.
ΘΕΩΡΗΣΑ ,ΟΤΙ ΕΙΧΑ ΥΠΟΧΡΕΩΣΗ
ΝΑ ΚΑΤΑΘΕΣΩ ΑΥΤΕΣ ΤΙΣ ΜΑΡΤΥΡΙΕΣ
[ΑΥΤΟ ΤΟ ΙΣΤΟΡΙΚΟ ΄΄ΟΔΟΙΠΟΡΙΚΟ΄΄ ]
ΟΠΩΣ ΤΟ ΑΚΟΥΣΑ ΚΑΙ ΜΟΥ ΤΟ ΔΙΗΓΗΘΗΚΑΝ
Ο ΠΑΠΠΟΥΣ ΜΟΥ ΣΤΑΥΡΟΣ
Η ΓΙΑΓΙΑ ΜΟΥ ΕΥΘΑΛΙΑ
Ο ΠΑΤΕΡΑΣ ΜΟΥ ΒΑΣΙΛΗΣ [παιδί 12 ετών τότε το 1924] με το παρατσούκλι Φούσκος
Ακόμη
οι άνθρωποι που άκουσα και έμαθα
για την αλλησμόνητη πατρίδα τους
είναι’
ο θείος μου ο μπάρμπα- Λάμπος, αδελφός του παπού μου,
ο μπάρμπα-Ηλίας [Χριστάκογλου με το παρατσούκλι Ντάμπασης],
ο μπάρμπα-Αγγελής [Πάνογλου με το παρατσούκλι Κενετλής],
ό μπαρμπα-Κώτσος [Χολέρας],
ο πασά-Αβράμης [Πόντιος]
,ό μπάρμπα- Θωμάς [Καραγιαννίδης]
,ο μπάρμπα-Δήμος[Θεοχαρίδης με το παρατσούκλι Καραδήμος]
Ο μπαρμπα Χρήστος[Θεοχαρίδης με το παρατσούκλι Ψαρρής]
,ο μπαρμπα-Βασίλης [Κορτέλης],
ο μπάρμπα-Ευλάμπιος και ο Διονύσης [Εμμανουηλίδης με το παρατσούκλι Βεράνης]
,ο μπαρμπα-Δημητρός [Ζορμπάς με το παρατσούκλι Κοπούκης],
ο θείος μου Δημητρός[Μιχαηλίδης και με το παρατσούκλι Νικολίκας],
ο Στυλιάνης [Ζαχαριάδης με το παρατσούκλι Τσαγανός],
ο Περικλής [Στογιαννίδης και με το παρατσούκλι Τράντος],
ο μπάρμπα –Αντώνης [Κούσογλου],
ο μπάρμπα-Δημητρός[Σιώπης],
ο μπάρμπα-Βασίλης καί Κωνσταντίνος [Νικολα’ί’δης με το παρατσούκλι Κάμαλης]
,ο μπάρμπα-Βασίλης και Χριστόφορος [Ιγνάτης με παρατσούκλια Σαρήμπακάλης και Μανούσης],
ο μπαρμπα Σταύρος ο Γκουντίνης
ο μπάρμπα Παναγιώτης [Ριζόπουλος με το παρατσούκλι Τσιβιλής ]
ο μπαρμπα-Θοδωρής [ Μπάγγος]
ο μπαρμπα-Αργύρης [ Χα’ι’νης]
ο μπαρμπα-Κώτσος [Βελκόπουλος με το παρατσούκλι Λαχλάς]
ο μπάρμπα-Ευθύμης [Θεοχαρίδης]
ο νονός μου Βαγγέλης [Μιχαλόπουλος με το παρατσούκλι Παλιολλαδίτης]
ο μπάρμπα-Αναστάσης [Τσακμάκης],
ο μπάρμπα-Ανδρέας [Τσάφας],
ο μπάρμπα-Μήτσος [Δημητριάδης με το παρατσούκλι καφετζής],
ο Αρης με το παρατσούκλι Σκαντζαβούρης
ο παπούς της γυναίκας μου
Ιωάννης Παπαδημητρίου,
που μού έλεγε πώς είδαν τούς πρόσφυγες
στο χωριό τους Μπόζετς
τις πρώτες ωρες και ημέρες..!!!
Θα μπορούσα να γράψω και άλλα τόσα πρόσωπα
αλλά και πάλι θα ξεχνούσα αρκετούς ,
ίσως με άλλη ευκαιρία και για άλλα γεγονότα να αναφερθώ και σε άλλα πρόσωπα….

Από γυναίκες , διηγήσεις ,αφηγήματα,ενθυμήματα μου εχουν πεί ‘
η άμια –Μαργίτσα [Χριστάκογλου] ,
----------άμια = θεία και κυρία μαζί —--
ή αμια-Ευδοκία [Πάνογλου],
η άμια-Ζαφειρία [Ζορμπά],
η μπάμπω-Βσιλική [Τακαβάκογλου πού ήταν και η μαμή του χωριού μας]
η μπάμπω-Λένω[Κατσιβελίδου
η άμια-Μαρίκα [Χολερίδου],
η άμια-Ευρυπία [Ζορμπά],
η θεία μου Παρασκευού [Δελιονιάτη],
η άμια-Παρθένα [Καραγιαννίδου],
η άμια-Ντόμνα [Πάνογλου],
η άμια-Ζαχαρένια [Κούσογλου],
η θεία μου Παρασκευίτσα [Τακαβάκογλου]
η Τράντενα
η Σουλτανιώ….
Και τόσοι μά τόσοι άλλοι, που μού είναι δύσκολο να συνεχίσω να γράφω τα ονόματά τους γιατί σχεδόν είναι το σύνολο των προσφύγων.
Είχα την τύχη
να ζήσω και να συζητήσω σχεδόν με όλους
για το δράμα της προσφυγιάς τους ,,,
ΑΣ ΕΙΝΑΙ ΕΛΑΦΡΥ ΤΟ ΧΩΜΑ ΠΟΥ ΤΟΥΣ ΔΕΧΘΗΚΕ ΣΤΗΝ ΑΓΚΑΛΙΑ ΤΟΥ ,
ΤΟ ΧΩΜΑ ΤΗΣ ΝΕΑΣ ΤΟΥΣ ΠΑΤΡΙΔΑΣ
ΤΟ ΧΩΜΑ ΤΟΥ ΜΠΟΖΕΤΣ-ΑΘΥΡΑ!!!.

Υ.Γ.
Ο παππούς μου Σταύρος, απεβίωσε το 1971 και ακόμη περίμενε την ημέρα που θα γύριζε πίσω στη πατρίδα του το ΚΑΛΛΙΩ ΤΗΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥΠΟΛΗΣ ..!!!!

Για εμένα που γεννήθηκα σ’αυτή τη πατρίδα’
ΕΚΤΟΣ ΑΠΟ ΤΗ ΤΩΡΙΝΗ ΜΟΥ ΠΑΤΡΙΔΑ
ΥΠΑΡΧΕΙ ΚΑΙ ΜΙΑ ΑΛΛΗ ΠΑΤΡΙΔΑ ,
Η ‘’ΠΑΤΡΙΔΑ ΤΗΣ ΚΑΡΔΙΑΣ ΜΟΥ’’ ,
ΠΟΥ ΕΊΝΑΙ Η ΑΛΗΘΙΝΗ ΠΑΤΡΙΔΑ ΤΩΝ ΠΡΟΓΟΝΩΝ ΜΟΥ
Η ΠΑΤΡΙΔΑ ΠΟΥ ΓΕΝΝΗΘΗΚΑΝ
ΚΑΙ ΔΕΝ ΤΗ ΞΑΝΑΕΙΔΑΝ ΠΟΤΕ ΞΑΝΑ!!!
‘’ΑΡΧΕΙΟ ΑΘΥΡΑ’’-Στέργιος Τακαβάκογλου,
Αύγουστος 2017